ارگ تاریخی میشیجان، حافظه تاریخی خمین و نقطه طلایی جاذبه گردشگری - وبلاگ نیما

به گزارش وبلاگ نیما، با بازسازی ارگ تاریخی میشیجان خمین و افزودن کاربری های نوینی شامل موزه گالری، موزه مردم شناسی، رستوران سنتی، غرفه های صنایع دستی و عکاسی و همینطور مجتمع اقامتی، یک نقطه طلایی در گردشگری منطقه احداث شد تا شاهد پویا شدن اقتصاد محلی روستای میشیجان باشیم.

گزارش: محسن کریمی

شهرستان خمین، در جنوب استان مرکزی واقع شده است. این شهرستان به واسطه موقعیت جغرافیایی از خصوصیات اقلیمی مختلف تأثیر گرفته و دارای شرایط آب و هوایی متغیری است. به طور کلی دارای زمستان های سرد تا بسیار سرد و تابستان های معتدل تا گرم در مناطق مختلف است.

در شمال غربی آن ادامه رشته کوه های زاگرس کشیده شده است و از ارتفاعات مشهور آن می توان به کوه های بوجه، خود سنگ و هفت سواران اشاره کرد. بیشترین وسعت شهرستان از جمله شهر خمین در دشت وسیعی به طرف شرق کشیده شده و بین 1500 تا 2000 متر ارتفاع دارد. سوغات این شهرستان، محصولات لبنی، باغی و عسل است و از جاذبه های تاریخی شهرستان خمین می توان به مجموعه تاریخی بیت امام (ره)، سنگ نگاره های موسوم به سنگ نگاره های تیمره، قلعه سالارمحتشم و حاج جلال لشگر اشاره کرد.

روستای میشیجان

روستای میشیجان روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان خمین در استان مرکزی ایران است. این روستا در 7 کیلومتری شمال شرقی خمین واقع شده است. میشیجان یا میشیان به معنی ده میش یا جایگاه و سرزمین میش است. این روستا در دهستان صالحان واقع شده است و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال 1385، جمعیت آن 952 نفر (263خانوار) بوده است.

ارگ تاریخی میشیجان

در نزدیکی امامزادگان روستا مجموعه ای تاریخی به نام ارگ تاریخی میشیجان واقع شده است که قدمت آن به قبل از دوره قاجاریه برمی شود. پارک تاریخی امیر حشمت در روستای میشیجان از توابع شهرستان خمین واقع شده است و بنای آن در راستا منتهی به گورستان و دو امامزاده روستای میشیجان واقع شده و تا شهر خمین 5 کیلومتر فاصله دارد، این بنای تاریخی به عنوان یادمانی از دوره قاجاریه در کنار رودخانه فصلی میشیجان و در کنار بنای امامزاده عبدالله با برج و باروی قدیمی خود جلوه گری می کند.

به رغم اینکه به مرور زمان بخش هایی از فضاهای داخلی عمارت از سوی مالکان بعدی آن، تغییر کاربری داده شده و تغییراتی در داخل آنها انجام شده، اما شالوده و پایه اصلی بنا حفظ شده و در جای خود باقی است.

این بنای تاریخی مشتمل بر سر در ورودی، اتاق های انتظار، حیاط، کالسکه خانه، عمارت اصلی، گلخانه و دیگر فضاهای خدماتی که در جوانب حیاط است، مصالح عمده به کار رفته در شالوده اثر را خشت و گل و در نماها، آجر تشکیل می دهد.

سردر ورودی بنا آجری و مشتمل بر دو جرز در طرفین و لچک هایی با آجرکاری خفته راسته میان جرزها و نغول ها و طاق نماهایی در پشت بغل های جرز یاد شده است. پس از ورودی بنا، راهرویی سنگ فرش واقع شده است که در طرفین آن به صورت قرینه اتاق هایی به عنوان اتاق های انتظار قبل از اذن ورود برای پاکارها و نایبان امیر تعبیه شده است.

رشته پلکانی از راهرو یاد شده به بام فضاهای یاد شده و دو برج نگهبانی در طرفین ورودی می رسد. در جنوب حیاط، فضایی تحت عنوان کالسکه خانه واقع شده است. تمام سطوح داخلی دیوارهای بنا با استفاده از ایجاد جرزهایی از خشت و گل قاب بندی شده است.

بنای اصلی عمارت به صورت بنایی مرکزی و منفرد در دو طبقه با نقشه چهار ضلعی در میان حیاطی که درختان کهنسال سرو و صنوبر آن را به مثابه باغی جلوه داده اند، قرار گرفته است. نمای بیرونی این بخش از بنا را نیم ستون های آجری در نمای ایوان، آجرکاری کار شده در رخ بام و در لبه های جرزهای آجری به کار رفته در قاب بندی سطوح خارجی اثر، آراسته است. ورودی بنا که به ایوان رو به جنوب و به حیاط عمارت باز می شود به سر سرایی می رسد که در طرفین آن اتاق هایی به صورت قرینه قرار دارند.

رشته پلکانی با تبدیل شدن به تختگاهی در انتها و انشعاب یافتن به عنوان دو رشته جداگانه به طرف شرق و غرب، از سر سرای یاد شده به دالان می رسد که در شمال فضاهای مسکونی و در جنوب آن تالار اصلی عمارت واقع شده است.

تمام ورودی فضاهای واقع در شمال دالان یاد شده به دالان مذکور باز شده و نور آنها از طریق پنجره های تعبیه شده در ضلع شمالی اثر تامین می شود.

در شمال دالان، تالاری بزرگ و اتاقی گوشواره مانند قرار گرفته است. قاب بندی های یکپارچه که سقف فضاها را به عنوان سقفی کاذب آراسته اند، تنها تزیین شاخص تالار به شمار می فرایند. درب های چندگانه جنوب تالار به ایوانی باز می شود که نیم ستون های آجری تزیینی و ستون های چوبی با روکشی از گچ و سرستون هایی گچ بری در نمای آن جلوه گری می کنند. در شمال، شمال غرب و غرب بنای اصلی عمارت، فضاهای دیگری قرار گرفته اند.

در شمال حیاط عمارت، گل خانه و دو اتاق گوشواره مانند در طرفین آن جای دارند. در کنار فضاهای یاد شده و در شمال غرب حیاط، چند فضای تغییر کاربری یافته و برج نگهبانی وجود دارد که رشته پلکانی به صوت غلام گردشی به نیم طبقه های تعبیه شده در آن و محل تیرکش ها می رسند. در شمال غرب حیاط عمارت، حیاط کوچکی وجود دارد که دربی چوبی واسط آن و زمین های بیرون از عمارت بوده است.

در شمال این حیاط، فضاهایی با کاربری مطبخ و انباری واقع شده است که به دیگر فضاهای واقع در غرب حیاط با کاربری های این چنینی راه دارند. مواد و مصالح بکار رفته در تمام فضاهای شمال غرب حیاط را خشت و گل و پوشش آنها را طاق آهنگ و طاق های چهار بخشی تشکیل می دهند. در جنوب حیاط عمارت تنها فضای مستطیل شکل، کالسکه خانه قرار گرفته است.

این مجموعه ارزشمند در سال گذشته از سوی سرمایه گذار بخش خصوصی مورد بازسازی قرار گرفته و با کاربری اقامتی و پذیرایی و همچنین یک موزه تخصصی اسناد تاریخی احیاء شده است.

عمارت اصلی بنای میشیجان در حال حاضر به موزه اسناد تاریخی اختصاص یافته و سایر فضاهای آن با کاربری اقامتی، پذیرایی و تفریحی به روی گردشگران و علاقمندان بازگشایی شده است.

بیشتر بخوانید: