راه کارهایی برای تحمل نظرات مخالف - وبلاگ نیما

به گزارش وبلاگ نیما، هیچ زمان و مکانی جود ندارد که آدم ها مثل هم فکر نمایند. اصلاً مثل هم حرف زدن و فکر کردن نه تنها نکته مثبتی ندارد بلکه کسالت وحشتناکی را به همراه دارد که می تواند انگیزه زندگی کردن را از انسان بگیرد.

به گزارش گروه رسانه های وبلاگ نیما، از یک کلاس درس دانشگاهی گرفته تا اعضای یک خانواده و زن وشوهری که از دو خانواده و دیدگاه مختلف زیر یک سقف زندگی می کنند، اگر افراد حق اظهارنظر داشته و نظرات مخالفشان را در رابطه با موضوعات آزادانه و محترمانه بدون هیچ درگیری بگویند، قطعاً درنهایت به جامعه ای خواهیم رسید که مردم و مسئولین در آن مقابل نظرات و ایده های مخالف خود جبهه نگرفته و بدون برهم زدن فضای جامعه محترمانه برخورد می کنند. اما متأسفانه شاهد هستیم که در واقعیت همه چیز انقدرها هم راحت نیست. جبهه گیری و واکنش های تندوتیزی که در قالب پست و کامنت در فضای مدرن مجازی و یا در برخوردهای خانوادگی، دوستان و یا در روابط اجتماعی شاهد هستیم، روی دیگری از حقیقت موجود در جامعه را نشان می دهد و آن اینکه واقعیتی مثل تحمل مخالف در جامعه نهادینه نشده، درنتیجه شکاف اجتماعی در میان مردم به قدری زیاد شده که تا فردی مختصر طعنه ای می زند، با مشت به سینه او کوبیده می گردد و یا با کوچک ترین اظهارنظر مخالف در مسائل گوناگون گاردهای سنگین، سخت و گاهی جبران ناپذیری در قبال آن گرفته می گردد .

پذیرش به معنای تائید حرف و نگرش طرف مقابل نیست، بلکه منظور این است که من می شنوم و قبول می کنم که نظر شما این است و کاری هم برای تغییر و نظرات مخالف ندارم. باید یاد بگیریم بدون در تقابل دریافت باهم، خوب بشنویم و حرف بزنیم

نهادینه نشدن تحمل مخالف

حقیقتی که در نوع رفتار آدم ها در قبال نظر و دیدگاه مخالف خود نشان داده می گردد این است که تفاوت و شکاف میان مردم طبیعی است .

لیورا سعید، روانشناس عمومی شکاف بین افراد را بنابه دلایلی طبیعی دانسته و در گفت وگوی خود با تبیان می گوید: هر شخصی با توجه به نوع ژنتیکی که به جهان آمده و محیطی که در آن رشد و تربیت شده، با دیگری تفاوت پیدا می نماید. ژنتیک و تربیت از هر شخصی هویتی می سازد که سبب می گردد هر فرد در برخورد با وقایع و رویدادها به نوعی رفتار کند و این در تمایز و تفاوت او از دیگران تأثیرگذار است. طبق این گفته ها باید بپذیریم که تفاوت وجود دارد و شکاف بین افراد در جامعه و حتی افراد یک خانواده امری طبیعی است.

وجود یک ویروس تربیتی در جامعه

از نگاه رفتارشناسی، تحمل نظر مخالفان بستگی به آستانه تحمل افراد دارد. میزان آستانه تحمل افراد نیز به عوامل و الگوهای مختلفی چون موارد رفتاری بیرونی، عوامل محیطی و فرایندهای فرهنگی، اجتماعی و خانوادگی ارتباط مستقیم دارد .

مجید ابهری، مشاور خانواده، ، رفتارشناس و آسیب شناس اجتماعی خانواده را یکی از ارکان مهم در الگوپذیری در رابطه با کم و کیف آستانه تحمل معرفی نموده و می گوید : متأسفانه خانواده های ما از دوران کودکی فرزندان خود را ناتوان در مقابله با انتقادها تربیت نموده به شکلی که حاضر نیستند کوچک ترین انتقاد و نظر مخالف را تحمل کنند.دربازی ها و مسابقات، والدین ، برادران و خواهران بزرگ تر خود را بازنده می کنند تا فرزندشان دلگیر نگردد درحالی که این گونه اطفال در مقابل شکست، ضعیف و انتقادناپذیر بارآمده و وارد جامعه می شوند.این بچه ها توقع دارند در هر بازی و مسابقه برنده شوند و هیچ وقت حرفی برخلاف نظر و عقیده خود نشنوند .

پایین بودن آستانه تحمل در قبال نقدها در جامعه ما یک ویروس تربیتی است که اکثریت قابل توجهی به آن آلوده هستند. ما علاقه مند به شنیدن تعریف و تمجید رشد می کنیم و در مقابل کوچک ترین حرکات توقع تشویق ، تمجید و هورا کشیدن داریم. بنابراین با آستانه تحمل محدود و کوتاه وارد جامعه شده و علاوه بر اینکه هیچ نظر مخالفی برخلاف عقیده خود را تحمل نمی کنیم، حتی در زندگی زناشویی و در محل کار، خود را بی احتیاج از اصلاح و انتقاد می دانیم. متأسفانه مقصر اصلی در این فرایند تربیتی ناصحیح خانواده ، نهادهای آموزشی و رسانه ها هستند .

مهارتی که باید آن را آموخت

خانم سعید در رابطه با عواملی که منجر می گردد افراد تحمل شنیدن نظر مخالف را نداشته باشند، ادامه می دهد: صرف نظر از یک سری اختلالات شخصیتی مثل شخصیت ضداجتماعی ( افراد anti social) یا افراد خودشیفته، اغلب افراد مهارت شنیدن، تحمل یا پذیرش عقاید گوناگون و مخالف خود را ندارند. مهارت یعنی چیزی که احتیاجمند آموختن و یاددریافت بوده و کاری است سخت که متأسفانه در محیط های آموزشی به آن توجهی نمی گردد .

خطرات قربانیان رفتاری برای جامعه

روانشناسان معتقدند که نقش اعتمادبه نفس در فرایند رشد و پیشرفت افراد بسیار مهم و تأثیرگذار است. سعید نیز این مهم را در میزان تعادل رفتاری آدم ها مؤثر می داند؛ هر فرد هویتی از خانواده یا جامعه دریافت می نماید که این هویت می تواند به او اعتمادبه نفس خوب و کافی بدهد و یا برعکس توسط خانواده یا جامعه یا هر دو ناکامی هایی را تجربه کند که به تبع آن اعتمادبه نفس خوبی در او شکل نگیرد. فردی که ناکامی هایش زیاد گردد، در شرایط قربانی قرار می گیرد. فرد قربانی در خانواده و یا جامعه موضع پایین دست پیدانموده و چون روان انسان دنبال تعادل است، رفتارهای بعضاً نامطلوبی از خود نشان می دهد تا خودش را بالا بکشد. گروهی از این افراد جذب گروه ها و افرادی می شوند که با اسم ورسم آن ها بتوانند خودشان را برجسته نمایش داده و از این شرایط عدم تعادل خارج گردد .

پایین بودن آستانه تحمل در قبال نقدها در جامعه ما یک ویروس تربیتی است که اکثریت قابل توجهی به آن آلوده هستند. ما علاقه مند به شنیدن تعریف و تمجید رشد می کنیم و در مقابل کوچک ترین حرکات توقع تشویق، تمجید و هورا کشیدن داریم. بنابراین با آستانه تحمل محدود و کوتاه وارد جامعه شده و علاوه بر اینکه هیچ نظر مخالفی برخلاف عقیده خود را تحمل نمی کنیم، حتی در زندگی زناشویی و در محل کار، خود را بی احتیاج از اصلاح و انتقاد می دانیم

گروهی دیگر نیز تحت رفتارهای نرم مثل لجبازی، قهر کردن، بدگویی یا به شکل مدرن بلاک کردن، قطع ارتباط مجازی، گذاشتن پست یا کامنت بد در شبکه ها و گروه ها به شکل پرخاشگرانه منفعلانه و عده ای هم به شکل پرخاشگرانه فعال و مستقیم مثل زدوخورد مستقیم، فحاشی، تخریب یا آسیب به اموال، شلوغ کردن به شکل مستقیم و غلط در جامعه خودنمایی می کنند .

هیچ کس گل بی عیب نیست

یکی از راه هایی که می تواند تمرین خوبی برای تقویت شنیدن نظرات مخالف باشد این است که افراد همواره احتمال نادرست بودن افکار خودشان را بدهند و فکر نکنند همواره نظر آن ها درست است.این تفکر منجر می گردد به نظرات و ایده هایی برخورد کنیم که تا به امروز به ذهنمان خطور ننموده و این مقدمه ای است برای دور شدن از تعصب های بی پایه در جامعه و احیای فرهنگ تفکر .

مراقب قربانی شدن باشید

پیشگیری همواره بهتر از درمان است، در رابطه با پیش گیری از روی دادن ناهنجاری های رفتاری و اجتماعی باید مراقب بود تا افراد کارشان به ناکامی یا قربانی شدن نرسد. سعید در رابطه با این موضوع ضمن بیان مثالی ادامه می دهد: کودکی که بعد از دور بودن مدت زمان طولانی از پدر و مادرش، دوست دارد نقاشی یا بازی موردعلاقه اش را به آن ها نشان دهد اما والدین به دلیل خستگی و معذوریت های خود به او توجه نمی کنند. قطعاً بعد از تکرار این رفتار، بچه خرابکاری می نماید که توسط پدر و مادر هرچند به شکل منفی با عکس العمل روبرو می گردد. چون می داند در زمان خرابکاری و شلوغ کاری تقویتی از والدین خود دریافت نموده و می تواند نظر آن ها را به سمت خود جلب می نماید .

فراهم کردن محیطی سالم برای مصاحبه و هم صحبتی و همچنین توجه به اعتمادبه نفس افراد و تقویت آن از راه هایی هستند که افراد به واسطه آن ها می توانند به شکل واقعی خود را بروز داده تا به دنبال رفتارهای ناهنجاری که به واسطه آن بخواهند خودشان را نشان دهند، نفرایند.

پذیرش به معنای تأیید نیست

سعید پذیرش را به معنای تائید حرف و نگرش طرف مقابل درست ندانسته و معتقد است: پذیرش به معنای تائید حرف و نگرش طرف مقابل نیست، بلکه منظور این است که من می شنوم و قبول می کنم که نظر شما این است و کاری هم برای تغییر و نظرات مخالف ندارم. باید یاد بگیریم بدون در تقابل دریافت باهم، خوب بشنویم و حرف بزنیم .

مبنع:تبیان